Bezienswaardigheden in Zelzate

Zelzate is bijzonder: de gemeente wordt in twee gedeeld door het kanaal Gent-Terneuzen, het schurkt aan tegen de zware industrie van de haven van Gent en er loopt een drukke verkeersader door. De kleine gemeente (13,71 km²) is groots in gedachten, want er valt hier heel wat erfgoed, geschiedenis en bijzondere bezienswaardigheden te ontdekken.

De eigenzinnige Zelzatenaren zijn fier op hun gemeente en verwelkomen de bezoekers dan ook met open armen.
We zetten alvast de belangrijkste bezienswaardigheden van Zelzate even op een rijtje.

Want er is meer te ontdekken aan Zelzate dan je op het eerste gezicht denkt!

Mietje Stroel

Mietje Stroel, het plassende meisje uit steen, is de bekendste inwoonster van Zelzate. Het beeldje staat voor het gemeentehuis. Als je op bezoek komt in Zelzate, dan moet zeker eens naar Mietje Stroel. Neem gerust een selfie, Mietje blijft onbewogen en zonder schroom haar ding doen!

Mietje Stroel werd ‘geboren’ in 1974 als ludiek initiatief van de Zelzaatse carnavalsvereniging ‘De Gilde der Polkaheertjes’, die zich inspireerde op de lokale legende van ‘het meiske van het smokkelaarsbos dat plaste waar het haar paste’. De Gilde verzocht beeldend kunstenares Arlette Hutsebaut een levensecht ogend beeldje in de vorm van een gehurkt plassend meisje te creëren. In 1976 verloofde Mietje Stroel zich officieel te Brussel met Manneken Pis.

Mietje kreeg een ereplaats voor het gemeentehuis. Omdat luchtverontreiniging het beeldje dreigde aan te tasten, werd in 1987 een afgietsel gemaakt, dat werd omhuld met een laagje brons. Sinds 1998 is het origineel te bezichtigen in het Museum Mietje Stroel in 't Klooster in de Kerkstraat, waar ook al haar kostuumpjes en memorabilia worden bewaard en tentoongesteld.

Klein Rusland

De tuinwijk Klein Rusland situeert zich in Zelzate West en is een bijzondere architectonische bezienswaardigheid.

Op initiatief van een aantal fabrieksdirecteurs werd in 1920 de ‘Société Coopérative Locale Habitation à Bon Marché de Selsaete’ opgericht. Doel van de onderneming was de bouw van werkmanswoningen dichtbij de fabrieken. In de praktijk bouwde men tussen 1921 en 1927 in totaal 168 woningen en een hotel voor alleenstaanden in deze tuinwijk. Het geheel kwam tot stand door toedoen van Napoleon De Meyer, een aannemer uit Zelzate.

Het indrukwekkende modernistische ontwerp van deze experimentele tuinwijk, was van architect Huib Hoste. Huib Hoste (1881-1957) was een West-Vlaams architect, geboren in Brugge. Hij studeerde aan de universiteit van Gent. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verbleef de familie Hoste in Nederland. Daar maakte hij kennis met abstracte kunst en het modernisme.

De wijk ontleent haar naam aan A. Veretennicof, een vroegere luitenant-generaal bij het keizerlijk Russisch leger die na de Oktoberrevolutie uit Rusland vluchtte, dan in Zelzate belandde en toezichter was bij de bouw van de tuinwijk. Veretennicof werd ook de eerste bewoner van de wijk.

Jachthaven

Zelzate heeft een mooie jachthaven aan het kanaal Gent-Terneuzen, waar het gezellig vertoeven is. Bovendien ligt de jachthaven aan het eind van een park en op een boogscheut van de Grote Markt en het centrum van Zelzate. De jachthaven is met de auto bereikbaar via de Vredekaai. Aan de jachthaven ligt ook het beschermde monument Het Tolkantoor, wat nu een B&B is waar je kan logeren met zicht op de bootjes.

Meer info: Havenmeester F. Mussche, 0486 47 65 66.

Park Opgevuld Kanaal en visvijver

Geen groen in Zelzate? Park Opgevuld Kanaal bewijst het tegendeel.

Het park is een stukje groen waar het aangenaam wandelen is. Het park situeert zich waar vroeger het kanaal Gent-Terneuzen liep, totdat het werd verplaatst naar zijn huidige locatie. Zo ontstond het park, waar je nu gezellig kan wandelen langs de onverharde paadjes. In het park zijn er tal van zitbanken en een avontuurlijke speeltuin voor de allerkleinsten.

Aan de overkant van de R4 (Kanaalstraat) loopt het park verder in de richting van de jachthaven. In dat deel is de gemeentelijke visvijver gesitueerd. Ook daar kan je gezellig wandelen of kijken hoe de hengelaars af en toe eens een visje boven halen.

Zonneberg

Een berg in het vlakke Meetjesland? Ja hoor!

De Zonneberg ligt op de grens tussen Zelzate (West) en Evergem. De berg was vroeger een gipsberg. In juni 2010 werd de gipsberg en de voormalige Kuhlmannsite overgekocht door een consortium van verschillende bedrijven.

Het bedrijventerrein werd gesaneerd en herontwikkeld. Er werd 3 ha bos aangeplant en de gipsberg werd afgedekt en begroeid. En op de berg kwamen 55.000 zonnepanelen, ofwel het grootste aaneensluitende park voor zonne-energie in de Benelux.

De Zonneberg kan je enkel in groep bezoeken onder leiding van een Meetjeslandse gids. Op deze manier kom je alles te weten over het gipsstort, de Kuhlmannfabriek aan de aanpalende wijk Klein Rusland. Bovendien heb je van op de berg een uniek zicht over Zelzate en de Gentse haven.

Meer info: Meetjeslandse gidsen

Musea

Vier musea onder een dak: in Zelzate bestaat het!

Een van de belangrijkste trekpleisters van Zelzate is de vier musea die ondergebracht zijn in de bovenverdieping van 't Klooster (Kerkstraat 64A). De musea zijn elke eerste dinsdag van de maand gratis te bezoeken van 14.00 tot 17.00 uur of op afspraak buiten de openingsuren voor groepen. Na je museumbezoek kan je nagenieten in de bruine kroeg 'De Sacristie'.

In het 't Klooster ontdek je deze boeiende musea:

Mietje Stroel: Ontdek de garderobe en de vele memorabilia van het bekendste beeldje van Zelzate.
2de Regiment Gidsen: De unieke historiek van het 2de Regiment Gidsen.
Heemkundige Kring Selsaete: Alles over het Zelzate van vroeger.
Eddy Wally: De wondere wereld van de bekendste inwoner van Zelzate.

Hier ontdek je nog meer over de vier Zelzaatse musea.

Gemeentelijke begraafplaats

Op de gemeentelijke begraafplaats bevinden zich naast de graven van gewone Zelzaatse burgers ook verschillende ereperken van onder andere burgerlijke oorlogsslachtoffers, gesneuvelde soldaten, overleden oud-strijders en overleden brandweerlieden.

Op de begraafplaats vind je ook een monument, namelijk een betonnen kruis dat sinds 1979 in de duinen van Groot Valkenisse (Nederland) stond en de plaats aanduidde waar de Zelzaatse verzetshelden André Pierets (39), Albert De Colvenaer (46) en diens zoon Yvan (17) werden gefusilleerd door Duitse soldaten op 11 september 1944. Bij het monument staat een infobord en als je de QR-code scant, dan hoor je burgemeester Brent Meuleman het verhaal van de Zelzaatse verzetsstrijders vertellen.

Tweede regiment Gidsenplein

Voor een kleine gemeente heeft Zelzate een boeiende oorlogsgeschiedenis. Er was de slag rond Zelzate in 23 mei 1940 door het Tweede Regiment Gidsen. En de bevrijding van Zelzate in 1944 door de Poolse en Canadese troepen.

Op 15 september 1944 werd Zelzate bevrijd aan de oostkant door Poolse troepen van de Eerste Poolse pantserdivisie en op 18 september 1944 aan de westkant door Canadese soldaten van de Vierde Canadese pantserdivisie.

Ter ere van deze bevrijding en van het verenigd verzet werd er een monument opgericht. Dit werd op zaterdag 21 september 2024, de 80ste verjaardag van de bevrijding van Zelzate, ingehuldigd. Op het monument kan je de vorm van Zelzate samen met de geografische kenmerken van de Schelde en het kanaal Gent-Terneuzen zien. Naast het monument staat ook een bordje met de namen van vier Canadese soldaten die sneuvelden tijdens de bevrijding. Het monument kreeg een plaats samen met
het herdenkingsmonument voor het Tweede Regiment Gidsen en de tank op het Tweede Regiment Gidsenplein aan de Oostkade.

Ideale uitvalsbasis

Zelzate is de ideale uitvalsbasis om het Meetjesland, Gent en het Nederlandse Zeeland te bezoeken.

Op deze websites vind je alvast wat ideetjes voor een leuk uitje: