Alles over PFAS in Zelzate

Door de vele berichten rond de grootschalige PFOS/PFAS -vervuiling in Zwijndrecht heeft ook onze gemeente zich de vraag gesteld: hoe is de situatie in Zelzate? Voorlopig is er geen reden tot bezorgdheid, maar het lokaal bestuur heeft toch een aantal acties ondernomen en er zijn aantal voorzorgsmaatregelen van kracht in bepaalde gebieden in Zelzate

Update 09.09.2024: afschafing no-regretmaatregelen site brandweer (Burg. J. Chalmetlaan)

Voor het terrein in de Burg. J. Chalmetlaan heeft OVAM en het lokaal bestuur de resultaten het beschrijvend bodemonderzoek ontvangen. Omdat dit bodemonderzoek de impact van de verontreiniging duidelijk in kaart brengt, zijn de geadviseerde voorzorgsmaatregelen (no-regretmaatregelen) voor de buurtbewoners in een straal van 100 en 500 meter rond de brandweerkazerne niet meer van toepassing.

Een 10-tal adressen in de Burg. J. Chalmetlaan krijgen wel een bodemattest en een aantal gebruiksadviezen van OVAM. De gebruiksadviezen hebben betrekking op het gebruik van grondwater.

Alle inwoners en eigenaars in 500 meter rond de site van de brandweer hebben een brief ontvangen van het lokaal bestuur in verband met de afschaffing van de voorzorgsmaatregelen.

Update no-regretmaatregelen 2023

Bij het bedrijf Rain Carbon is er een verkennend bodemonderzoek gebeurt naar PFAS-vervuiling. Omdat er vervuiling is aangetroffen, wordt aangeraden in een straal van 100 en 500 meter no-regretmaatregelen in te voeren.

De buurtbewoners hebben hierover een brief ontvangen. De maatregelen zijn louter uit voorzorg en zijn identiek aan deze van de twee andere locaties in Zelzate (zie kaart). Er wordt verder onderzoek gedaan door OVAM op de site van Rain Carbon. Als die resultaten bekend zijn, worden deze communiceert naar de omwonenden.

Verkennend bodemonderzoek en voorzorgsmaatregelen 2022

Op drie locaties heeft OVAM een bodemonderzoek uitgevoerd in 2022
Op de brandweersite (Burg. J. Chalmetlaan) en het oefenterrein voor de brandweer nabij René Vermandelstraat werd in het vast deel van de aarde en in het grondwater verontreiniging vastgesteld. Hier wordt door OVAM verder onderzoek gedaan aan de hand van een beschrijvend bodemonderzoek
Voor de andere locatie (nabij Karnemelkstraat) is geen PFAS gevonden.

Alle inwoners in een straal van 100 meter en in een straal van 500 meter kregen een brief met daarin voorzorgmaatregelen die genomen moeten worden. Voor de inwoners op 500 meter van de sites gaat het vooral over het niet gebruiken van grondwater als drinkwater en het niet gebruiken om zwembad mee te vullen of de moestuin te besproeien.

Op onderstaande kaart kan je de specifieke maatregelen voor Zelzate bekijken. Klik op een gekleurde zone en klik op meer informatie om de specifieke maatregelen te raadplegen.

Belangrijke aandachtspunten

Vissen op het kanaal Gent-Terneuzen: consumeren van vis

Op het kanaal Gent-Terneuzen mag er enkel gevist worden in de toegelaten hengelzones. Belangrijk om te weten is dat je de zelfgevangen vis beter niet consumeert. Dit is het advies van Agentschap Natuur en Bos:

Vanwege de mogelijke aanwezigheid van vervuilende stoffen ontraadt de Vlaamse overheid wel ten zeerste de consumptie van zelf gevangen vis uit de openbare wateren. Eten van de vis kan gezondheidsrisico’s inhouden. Uit onderzoek is gebleken dat vissen in onze binnenwateren allerlei vervuilende stoffen kunnen bevatten. Vissen staan hoger in de voedselketen en krijgen via hun prooien vervuilende stoffen binnen. Als u zelf gevangen vissen eet, kunt u zelf ook vervuilende stoffen binnenkrijgen. Die zijn potentieel gevaarlijk voor uw gezondheid. Breng uw vangst dus liever niet mee naar de keukentafel.

Verschil grondwater (putwater)/regenwater/leidingwater

Putwater is grondwater dat je zelf oppompt via een geboorde put. Het is in Zelzate verboden om grondwater te gebruiken als drinkwater.
Regenwater is water dat uit de hemel op je dak komt, en vervolgens wordt opgevangen.
Leidingwater is drinkwater dat uit de kraan komt. Het is afkomstig uit het openbare waternet van Farys.

Wat is PFOS/PFAS?

PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) is een verzamelnaam voor meer dan 6.000 chemische stoffen.
PFOS of perfluoroctaansulfonaat is een chemische stof die behoort tot de familie van de PFAS.

PFAS zijn bestand tegen hoge temperaturen en stoten water, vet en vuil af. De stoffen zijn ook brandwerend. Ze worden in veel industriële toepassingen en consumentenproducten gebruikt. Denk maar aan de anti-aanbaklaag in pannen, tapijten, kleding, cosmetica, brandblusschuim, schoonmaakproducten en smeermiddelen.

PFAS zijn van nature niet afbreekbaar. Dat wil zeggen dat ze zich dus jaar na jaar kunnen opstapelen in het milieu of onze omgeving. De stoffen kunnen bij langdurige blootstelling schadelijke effecten hebben op mens en milieu.

PFAS kunnen in het milieu terechtkomen via de lucht of via het afvalwater van fabrieken die deze stoffen gebruiken. Ze kunnen in het milieu ook terecht komen door het gebruik van bijvoorbeeld brandblusmiddelen die PFAS bevatten. Eenmaal in het milieu blijven ze daar aanwezig. Bovendien wordt het sterk afgeraden om zelf gevangen vissen te consumeren uit waterlopen en kanalen, want deze kunnen ook schadelijk stoffen bevatten zoals bijvoorbeeld PFOS en kwik.

Meer info over PFOS/PFAS vind je op de website www.vlaanderen.be/pfas-vervuiling. Deze site wordt voortdurend geüpdatet met de nieuwste info.